TOŁPYGA
Ciało tołpygi jest wrzecionowate, lekko ścieśnione w płaszczyznach bocznych, głowa mała, o wykroju paszczy przebiegającym skośnie ku górze. Linia boczna wyraźna od ogona do pokrywy skrzelowej. Łuski wzdłuż całej linii brzucha tworzą wyraźny kil.
Naturalnym jej siedliskiem są rzeki Chin i ZSRR, głównie należące do systemu wodnego rzeki Amur. Tam dorasta do około 70 cm długości i ciężaru 8 kg. Podobnie, jak amur gatunek ten po zaaklimatyzowaniu w europejskiej części ZSRR - został sprowadzony do Polski. Jest to ryba doskonale rosnąca na pokarmie złożonym z drobnych roślin, głównie planktonowych. Zasila ona skład gatunkowy naszych stawów sztucznych i jezior o podgrzanej wodzie.
Tołpyga biała podlega całkowitej ochronie gatunkowej.
http://www.stawy.hg.pl/zwierz/ryby/tolpyga.htm
SZCZUPAK
Szczupak pospolity (Esox lucius) – drapieżna ryba z rodziny szczupakowatych. Żyje w wodach słodkich oraz w słonawych wodach Bałtyku. Osiąga długość do 1,5 m i masę do około 35 kg. Okazy ponad 15-20 kg są rzadkie. Zęby szczupaka są skierowane do środka i bardzo ostre. Linia boczna wyraźnie widoczna, biegnie od płetwy ogonowej, aż do pokryw skrzelowych. W dobrych warunkach rośnie bardzo szybko. Roczny szczupak może ważyć co najwyżej kilogram.
Jest świetnie przystosowany do życia wodnego drapieżnika, normalnie nie jest aktywnym myśliwym, choć zalicza się do najbardziej drapieżnych ryb. Czyha w ukryciu między roślinami wodnymi i czeka na przepływającą zdobycz. Większe osobniki mogą aktywnie gonić ławice ryb (na przykład śledzi) w strefie pelagicznej dużych jezior albo Bałtyku. Szczupak wybiera ryby często występujące w jego ekosystemie i dostatecznie duże, „żeby były warte wysiłku”. Wśród szczupaków częstym zjawiskiem jest kanibalizm.
Mięso szczupaka jest wysoko cenione, szczególnie w Europie środkowej i południowej, trudne jednak do porcjowania w taki sposób, by uniknąć pozostawienia w mięsie ości.
Popularna ryba wśród wędkarzy sportowych ,którego łowią na przynęty naturalne (na żywca) i sztuczne (woblery ,rippery, "blachy" obrotowe, wachadłowe i inne ) Najpopularniejszą metodą połowu jest spining.Wędkarzypodczas połowu szczupaka obowiązują okresy i wymiary ochronne zgodnie z regulaminem PZW.
W ostatnich latach liczebność szczupaka w polskich wodach wyraźnie się zmniejszyła ze względu na nieracjonalną gospodarkę rybacką { rybaków nie obowiązują okresy i wymiary ochronne ryb}i kłusownictwo.
http://pl.wikipedia.org/wiki/Szczupak_pospolity
Ciało szczupaka jest silnie wydłużone i z boków nieco spłaszczone. Pokrywają je drobne łuski, zachodzące także na pokrywy skrzelowe. Linia boczna jest bardzo wyraźna i przebiega bez załamań od ogona do pokryw skrzelowych. Płetwa grzbietowa jest cofnięta ku tyłowi ciała, prawic do nasady trzona ogonowego. Płetwa ogonowa jest duża i symetrycznie, dość głęboko wycięta. Głowa jest wielka i wydłużona, z dużą paszczą, spłaszczoną poziomo. Jest ona uzbrojona w liczne, ostre zęby zakrzywione do tyłu. Żuchwa jest nieco dłuższa od szczęki. Szczupak dorasta do długości 1,5 m i osiąga ciężar 24 kg i więcej. Jest to gatunek żyjący we wszystkich typach wód śródlądowych i słonawych. U nas nie występuje jedynie w potokach podgórskich i górskich. Tarło szczupaka odbywa się w okresie roztopów wiosennych, często na płytkich, zalanych łąkach i trwa od marca do kwietnia. Samica składa od 3000 do ponad 200 000 jaj, które przylepiają się do roślin i przedmiotów podwodnych. Młode szczupaki żywią się planktonem, lecz bardzo prędko przechodzą na drapieżny tryb życia. Znany jest także kanibalizm tego gatunku.
Można to łatwo zauważyć w stawach, w których niekiedy szczupak bywa hodowany. Szczupaki zwykle kryją się wśród roślin wodnych. Drapieżnik ten, upatrzywszy ofiarę, rzuca się na nią gwałtownie i pożera. Jest to świetny pływak, poruszający się błyskawicznymi ruchami ciała, lecz na małe odległości. Gatunek ten jest szeroko rozprzestrzeniony w wodach śródlądowych i słonawych na całej półkuli północnej. Znaczenie gospodarcze szczupaka, zwłaszcza w rybactwie śródlądowym, jest duże. Wielkie jego ilości są każdego roku wyławiane z naszych jezior i rzek, Wymiar ochronny dla szczupaka wynosi 40 cm.
http://www.stawy.hg.pl/zwierz/ryby/szczupak.htm
SUM
Sum europejski (Silurus glanis) - duża ryba z rodziny sumowatych. Spokrewniony gatunek sum Arystotelesa
Występowanie
Zamieszkuje rzeki zlewiska Bałtyku, Morza Czarnego i Morza Kaspijskiego po Ren. Introdukowany we Francji, Włoszech oraz na Półwyspie Iberyjskim.
Opis
Największa ryba słodkowodna Europy. Osiąga długość ponad 2 m i wagę ponad 100 kg. Ciało długie pozbawione łusek głowa duża, otwór gębowy duży silnie uzębiony. Nad górną szczęką znajdują się dwa długie, a pod dolną cztery krótkie wąsy. Płetwa grzbietowa jest silnie zredukowana, posiada tylko 3-5 promieni natomiast płetwa odbytowa jest bardzo długa i sięga prawie do zaokrąglonej płetwy ogonowej. Ogon bardzo długi stanowi 3/5 długości ciała. Oczy małe, nozdrza zakończone krótkimi mięsistymi rurkami. Ubarwienie zależy od środowiska. Grzbiet jest ciemny lub prawie czarny, czasem z zielonkawym, niebieskawym lub brązowawym odcieniem. Boki ciemnożółtawobiałe z wyrażnym szarobrązowym marmurkowym wzorem, brzuch szarobiały z ciemnymi nieregularnymi plamami. Czasami występują czerwonookie osobniki albinotyczne. Dożywa ponad 30 lat.
Tryb życia
Występuje głównie w rzekach i zbiornikach zaporowych w jeziorach sporadycznie. Aktywny zazwyczaj po zmroku, dzień spędza leżąc nieruchomo na dnie w głębokich miejscach o spokojnym przepływie. Jest samotnikiem chociaż czasem żeruje w grupach. Jest wybitnie ciepłolubny. Zimą nie żeruje.
Pożywienie
Wybitny drapieżnik. Poluje na ryby różnych gatunków, jest kanibalem. Wbrew pozorom większość zdobyczy to niewielkie rybki o długości kilkunastu centymetrów.
Rozmnażanie
Dojrzałość płciową osiąga w wieku 3-6 lat. Tarło odbywa się w czerwcu czasem w lipcu w temperaturze około 20 °C. Ikra składana jest na roślinach, samica buduje gniazdo i składa do niego około 500 tys. ziaren ikry, której pilnuje samiec. Wylęg następuje po 3-4 dniach. Okres larwalny kończy się po około 21 dniach. W siódmym roku życia sum osiąga metr długości, a w wieku 15 lat mierzy około 150 cm. Żyje około 30 lat.
Znaczenie gospodarcze
Największe znaczenie gospodarcze posiada w rejonie Morza Czarnego. Wędkarze łowią go przede wszystkim na żywca lub martwą rybkę, z gruntu lub na spławik oraz na spinning.
Ochrona
okres ochronny:
w rzece Odrze od ujścia rzeki Warty do granicy z wodami morskimi od 1 marca do 31 maja w pozostałych wodach od 1 listopada do 30 czerwca.
wymiar ochronny: 70 cm
limit połowu: 1 szt. dzienniehttp://pl.wikipedia.org/wiki/Sum_europejski
Ciało suma jest bardzo wydłużone, w części tylnej nieco ścieśnione w płaszczyznach bocznych, nie pokryte łuskami. Linia boczna jest niewidoczna. Linia grzbietowa jest bardzo krótka i ma równo ściętą krawędź tylną. Płetwa odbytowa jest bardzo długa i styka się z ogonową, mającą zaokrągloną tylną krawędź. Głowa suma jest duża, silnie spłaszczona, o wielkiej, uzębionej paszczy. Nad szczęką po obu stronach paszczy znajduje się po jednym długim, miękkim i mięsis-tym wąsiku. Wąsiki te sięgają do końca płetw piersiowych. Pod żuchwą znajdują się 4 krótkie, miękkie wąsiki, ustawione w jednym szeregu. Sum może dorastać do olbrzymich rozmiarów, nawet do długości ponad 3 m i osiągać ciężar do 300 kg.
Sum jest bardzo żarłoczną rybą drapieżną. Tarło odbywa się w maju i czerwcu na płytkich miejscach porośniętych roślinami wodnymi, gdzie samica składa przeciętnie około 10 000 jaj w przeliczeniu na 1 kg wagi jej ciała. Siedliskiem tego gatunku są głębokie miejsca przy dnie i w okolicach brzegów rzek i jezior, gdzie drapieżnik ten znajduje dogodne dla siebie kryjówki.
U nas sum zasiedla wszystkie wody śródlądowe z wyjątkiem okolic podgórskich. Występuje na wschód od Renu w zlewiskach mórz Bałtyckiego, Północnego, Czarnego, kaspijskiego i Aralskiego.
Mięso suma jest smaczne i poszukiwane na rynkach. W połowach u nas trafia się on jednak sporadycznie i z tego powodu nie ma znaczenia gospodarczego. Przez rybaków jest uważany za szkodnika, wyrządzającego olbrzymie straty w pogłowiu innych gatunków ryb w rzekach i jeziorach. Z tego powodu w wodach tego typu liczebność suma jest ograniczona Ze względu na smaczne mięso młodych sumów o ciężarze od 0,5 do 1,5 kg, od kilku lat czynione są próby racjonalnej hodowli tego gatunku w rybackich gospodarstwach stawowych. Wymiar ochronny suma wynosi 50 cm.
http://www.stawy.hg.pl/zwierz/ryby/sum.htm
SIEJA
Sieja pospolita (Coregonus lavaretus) - ryba z rodziny łososiowatych.
Występowanie:
Wielka Brytania, zlewisko Morza Bałtyckiego, północna Rosja Sieja jest rybą chronioną.
Opis
Ciało śledziowate, zależnie od lokalnej rasy mniej lub bardziej wysmukłe. Głowa mała, o spiczastym, często nawet wyciągniętym w kształcie nosa pysku. Łuski większe niż u łososiowatych, linia boczna pełna. Wąsko wycięty otwór gębowy sięga do przedniej krawędzi oka; w zależności od rasy ma on położenie końcowe bądź dolne. Na pierwszym łuku skrzelowym 25-39 (najczęściej 30-34) długich, gęsto osadzonych wyrostków filtracyjnych. Grzbiet niebieskawozielony do ciemnozielonego. Boki i brzuch białe lub srebrzyście lśniące. W jeziorach ubogich w pokarm występują karłowate formy osiągające długość 10-20 cm, średnia długość wynosi 30-50 cm, maksymalnie około 60 cm.
Odżywianie:
W jeziorach odżywiają się głównie skorupiakami, przemieszczającymi się ku powierzchni wody larwami owadów i ich poczwarkami. Także wylęgiem ryb i ich ikrą. W płytkich jeziorach i rzekach zjadają również organizmy denne.
Tryb życia:
Forma wędrowna (np.: w Bałtyku), wchodzi na tarło do zalewów i dolnego biegu rzek. Pora tarta, zależnie od typu wód, bardzo różna, najczęściej jednak od września do grudnia. Również populacje zamieszkujące jeziora podejmować mogą wędrówki tarłowe do wpadających do nich rzek. Z drugiej strony sieja z Jeziora Bodeńskiego trze się około połowy grudnia w strefie wolnej wody na dużych głębokościach. Z syberyjskich rzek znane są osiadłe, karłowate formy tego gatunku.http://pl.wikipedia.org/wiki/Sieja_pospolita
PŁOĆ
Płoć, płotka
(Rutilus rutilus L. 1758) - ryba z rodziny karpiowatych. Występuje w całej Europie z wyjątkiem Półwyspu Iberyjskiego, zlewiska Adriatyku, Grecji oraz północnej Skandynawi, na wschodzie sięga daleko w głąb Azji. Występuje we wszystkich woda słodkich w Polsce (w rzekach i w jeziorach, z wyjątkiem górskich), także w wodach przybrzeżnych Bałtyku.
Tryb życia
Żyją w stadach, żerują gromadnie. Ryby płochliwe i bardzo ostrożne. Osiągają: 30-40 maksymalnie 50 cm długości, 0,5 - 2 kg wagi. Niektóre z płoci żerują w morzu a trą się w wodach słodkich - jest to anadromiczna forma płoci występująca w Bałtyku. Stanowi pokarm dla szczupaków, sandaczy, sumów oraz boleni.
Opis
Płoć
Ciało krótkie, wysoko wygrzbiecone, bocznie ściśnięte, w wodach ubogich w pokarm bardziej wysmukłe. Głowa krótka, szczęka górna nieco wysunięta przed mały końcowo położony otwór gębowy. Płetwy piersiowe najdłuższymi promieniami sięgają nasad płetw brzusznych. Grzbiet ciemnobrązowy lub szaroczarny z nebieskawym lub zielonkawym połyskiem, boki jasnosrebrzyste, brzuch biały. Płetwa grzbietowa i ogonowa są szare z czerwonawym odceniem , inne płetwy czerwonawe. Tęczówka oka czerwona.
Pokarm Zjada zarówno pokarm roślinny jak i zwierzęcy. Rodzaje pokarmu i żerowiska zmienia kilkakrotnie. Narybek żywi się planktonem skorupiakowym na płyciznach; roczniaki przechodzą na pokarm denny - skorupiaki, mniejsze larwy owadów ora glony i inne rośliny. Przy długości około 20 cm płoć zaczyna odżywiać się mięczakami, głównie racicznicami.
Rozmnażanie
Samice osiągają dojrzałość płciową w 3-4 roku życia przy długości około 10 cm, samce o rok wcześniej. Tarło odbywa się zazwyczaj na przełomie kwietnia i maja przy temperaturze 15-16 stopni C. Ikra ginie przy temperaturze poniżej 8 stopni C. Składana jest ona naróżnym podłożu, zazwyczaj są to rośliny podwodne, stare liście i łodygi trzcin; zich braku mogą to być kamienie. Ikra trzyma się podłoża dzęki specjalnym kosmkom. Samica odługości 10 cm składa około 2500 ziaren ikry. Wylęg następuje po upływie około 12 dni. Po około 20 dniach wylęg napełnia pęcherz pławny irozpoczyna aktywne życie. Ciało pokrywa się łuską przy długości około 5 cm.Płoć rośnie wolno, w wieku 10 lat osiąga długość 22cm. Zyje do 15-18 lat. W warunkach naturalnych często krzyżuje się z leszczem, krąpiem, wzdręgą, kleniem i ukleją.
Znaczenie gospodarczeW niektórych regionach posiada dość duże znaczenie gospodarcze. Chętnie poławiana na wędkę na spławik i grunt.http://pl.wikipedia.org/wiki/Strona_główna
PSTRĄG TĘCZOWY
Pstrąg tęczowy (Oncorhynchus mykiss), pot. tęczak - ryba z rodziny łososiowatych, należąca do rodzaju łososi pacyficznych.
więcej... Naturalnie występuje w Ameryce Północnej. Sztucznie rozpowszechniona niemal do wszystkich krajów świata. Do Polski sprowadzona w XIX wieku. Istnieją dwie odmiany: wędrowna, tzw. steelhead (spływająca do morza) i osiadła. W Polsce w niedużych ilościach spotkać go można w każdej niemal rzece oraz w wielu stawach i jeziorach.
W Polsce nie zaobserwowano dotychczas stabilnej samorozradzającej się populacji. Ryby pochodzą z zarybień lub uciekają z hodowli.
Ubarwienie jest zależne od wieku i miejsca przebywania. Najczęściej srebrne boki, ciemny grzbiet, różowa wstęga wzdłuż linii bocznej (której zawdzięcza swoją nazwę) oraz zawsze czarne plamki na bokach i płetwach.
Dane liczbowe
Długość: do 145 cm, zazwyczaj 40-60 cm, Waga: do 23 kg, zwykle 4-5, Dojrzałość płciowa: w 2 roku życia, Ikra: 500 do 3000 jajeczek, Długość życia: w środowisku naturalnym najwyżej 7 lat, w Kalifornii widziano jednak 11-letnie pstrągi
Rozmnażanie
Tarło pstrąga tęczowego odbywa się od grudnia do maja. Ryby wyszukują żwirowate ujścia rzek. Samica wykopuje w odpowiednim miejscu dołek, szybko machając płetwą. Składa do niego ikrę, którą samiec zapładnia. Samiczka ostrożnie zakrywa ikrę drobnymi kamyczkami i piaskiem. Młode pstrągi wykluwają się w różnym czasie, zależnie od temperatury wody. Te, które wylęgną się szybko, mają zawieszony woreczek żółtkowy, z którego czerpią pożywienie w pierwszych dniach życia. Dopóki nie spożytkują całego żółtka, pozostają w pobliżu jamki. W tym okresie nazywają się narybkiem. Tylko niewielka część dożywa dorosłości, większość pada ofiarą większych ryb.
Pożywienie
Pstrągi tęczowe są niestrudzonymi i wiecznie głodnymi łowcami. Podstawę ich jadłospisu stanowią owady i ich larwy. Wiosną żywi się jętkami i ważkami, jesienią owadami zaniesionymi pod wodę przez wiatr. Pstrągi zjadają też małe ryby, żaby, kijanki oraz robaki.
Ciekawostki
Pierwszy import pstrąga tęczowego do Europy nastąpił w latach 70. XVIII wieku. Pstrągi tęczowe reagują bardzo czule na owady latające, dlatego rybacy wykorzystują do łowienia na wędkę tak zwane muszki, robione z ręcznie z kolorowych piórek i sierści zwierzęcejhttp://pl.wikipedia.org/wiki/Pstrąg_tęczowy
PSTRĄG POTOKOWY
Występowanie
W Polsce liczny na południu i północy kraju, występuje: w górskich potokach: Beskidów, Tatr, Sudetów, Rudawa, Przemsza, Jury Krakowsko-Częstochowskiej; Dolny Śląsk, Pomorze Zachodnie i Środkowe, Warmia i Mazury, dopływy Warty. Poza Polską w naturalny sposób występuje w całej niemal Europie oraz północnej Afryce i nielicznie w Azji. Sztucznie rozprzestrzeniony na wszystkie kontynenty za wyjątkiem Antarktydy. Żyje w zimnych, dobrze natlenionych i dzikich (nieuregulowanych) rzekach - głównie górskich. W Polsce osiąga maksymalnie ok. 80 cm i 5 kg. Kształt torpedowaty - ułatwiający życie w wartkim prądzie rzeki. Ubarwienie bardzo zmienne - zależne od miejsca przebywania. Na ciele liczne czarne i czerwone kropki.
Do tarła przystępuje jesienią podejmując krótkie (z reguły kilkukilometrowe) wędrówki tarłowe do niewielkich dopływów ze żwirowym dnem. Jest typowym drapieżnikiem. Odżywia się rybami oraz bezkręgowcami.
W Polsce zagrożony z powodu systematycznego niszczenia jego siedlisk poprzez postępującą zabudowę hydrotechniczną rzek górskich.
Ochrona
W Wiśle i jej dopływach do ujścia Sanu oraz dopływach Odry do ujścia Bystrzycy:
okres ochronny: 1.09 - 31.01
wymiar ochronny: 25 cm
Pozostałe wody:
okres ochronny: 1.09 - 31.12
wymiar ochronny: 30 cm
Limit dziennego połowu: 3 sztuki (łącznie z amurem białym, boleniem, brzaną, lipeniem, karpiem, szczupakiem i sandaczem)http://pl.wikipedia.org/wiki/Pstrąg
